Πέμπτη 19 Απριλίου 2018

Παρουσίαση του βιβλίου του Gérard Genette "Παλίμψηστα"

Το βιβλίο του Gérard Genette

ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΑ
Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΒΑΘΜΟΥ


θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 25 Απριλίου 2018, στις 7.00 μμ
στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ
Αμερικής 13, Αθήνα

Ομιλητές

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΓΓΕΛΑΤΟΣ, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ

ΑΝΝΑ TΖΟΥΜΑ, Ομότιμη καθηγήτρια Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ


ΛΙΖΥ ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΥ, Ομότιμη καθηγήτρια Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ

ΖΕΤΑ ΦΑΡΙΝΟΥ-ΜΑΛΑΜΑΤΑΡΗ, Ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ

Για το βιβλίο

Το παλίμψηστο, ως γνωστόν, είναι μια περγαμηνή όπου έχει αποξεστεί μια πρώτη εγγραφή για να χαραχτεί μια άλλη, η οποία δεν κρύβει εντελώς την αρχική. Στο βιβλίο αυτό παλίμψηστα, μεταφορικά μιλώντας, είναι τα υπερκείμενα. Ο συγγραφέας περιγράφει αναλυτικά τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους ένα μεταγενέστερο κείμενο ωθεί τους αναγνώστες του, ρητά ή υπόρρητα, να διαβάσουν ή να θυμηθούν κάποιο παλαιότερο. Μέσα από παραδείγματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και πρωτίστως της γαλλικής, ο Ζενέτ πραγματεύεται συστηματικά τη φύση και τη γραμματολογική θέση συγκεκριμένων λογοτεχνικών γενών (λ.χ. της παρωδίας, του παστίς, του αντιμυθιστορήματος, της γελοιολογίας), καθώς και το πολύπλεγμα των υπερκειμενικών  σχέσεων. «Η θέση και η δράση στο λογοτεχνικό πεδίο αυτής της δευτέρου βαθμού λογοτεχνίας», λέει ο συγγραφέας, «που γράφεται διαβάζοντας, είναι εν γένει, και δυστυχώς, παραγνωρισμένες. Επιχειρούμε εδώ να εξερευνήσουμε τούτα τα εδάφη. Ένα κείμενο μπορεί πάντα να διαβάζει ένα άλλο, και ούτω καθεξής ως το τέλος των κειμένων. Και τούτο εδώ δεν ξεφεύγει από τον κανόνα: τον εκθέτει και εκτίθεται κι αυτό το ίδιο.  Θα διαβάσει καλά όποιος διαβάσει τελευταίος».
Ο Ζεράρ Ζενέτ γεννήθηκε το 1930 στο Παρίσι.  Από τους επιφανέστερους και πιο επιδραστικούς κριτικούς λογοτεχνίας της σύγχρονης Γαλλίας, μέγας βιρτουόζος της αφηγηματολογίας στη θεωρία και στην πράξη, συνέβαλε σημαντικά στην εξάπλωση του δομισμού. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (1963-1967) και υπήρξε διευθυντής σπουδών στην École des hautes études en sciences sociales ώς το 1994.  Ίδρυσε το 1970, μαζί με τον Τσβετάν Τοντόροφ,  το περιοδικό Poétique και διηύθυνε την ομώνυμη σειρά ποιητικής στις εκδόσεις Seuil. Συγκαταλέγεται στους κύριους εκπροσώπους του ρεύματος της «νέας κριτικής» στη Γαλλία κατά τη δεκαετία του 1960 και, στη συνέχεια, γίνεται θεωρητικός υπέρμαχος μιας επιστήμης της αφήγησης, η οποία είχε ήδη ξεκινήσει νωρίτερα με τον Ρολάν Μπαρτ και τη σημειολογία. Γνωστότερα έργα του: Σχήματα I-V(1966-2002), Μιμολογικά (1976), Εισαγωγή στο αρχικείμενο (1979), Nouveau Discours du récit (1983), Seuils (1987). Μετά το 1990 τον απασχολεί η έρευνα ζητημάτων αισθητικής, καρπός της οποίας είναι το δίτομο έργο L’Œuvre d’art: Immanence et trascendance (1994) και La Relation esthétique (1997). Τα Παλίμψηστα εκδόθηκαν το 1982.

Τετάρτη 18 Απριλίου 2018

Εκδηλώσεις Λόγου για τη Νεοελληνική Λογοτεχνία στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Αναδημοσίευση από:Bookpress
Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος διοργανώνει τον τρίτο κύκλο των Εκδηλώσεων Λόγου, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην Νεοελληνική Λογοτεχνία. Στο διάστημα από 20 Απριλίου έως 25 Μαΐου 2018 θα πραγματοποιηθούν ομιλίες στις νέες εγκαταστάσεις της, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. 
Επιμέλεια: Λεωνίδας ΚαλούσηςΦωτογραφία: ©SNFCC-Νίκος Καρανικόλας
Οι ομιλίες αφορούν πτυχές του έργου μεγάλων Ελλήνων δημιουργών: του Τάκη Παπατσώνη, του Γιώργου Ιωάννου, του Γιώργη Παυλόπουλου και του Διονυσίου Σολωμού. Τις Εκδηλώσεις Λόγου επιμελείται ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20.4  Τ. Κ. Παπατσώνης: το κριτικό και δοκιμιακό έργο του
Ενώ για το ποιητικό έργο του Τάκη Παπατσώνη έχει αρχίσει τον τελευταίο καιρό να εκδηλώνεται ενδιαφέρον, δεν ισχύει το ίδιο για το κριτικό και δοκιμιακό έργο του, το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του είναι άγνωστο στο ευρύ κοινό. Ο Παπατσώνης ήδη από το 1915 και μέχρι τον θάνατό του, το 1976, μετέχει ενεργά σε πολλές δημόσιες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις, όπως η πάντα φλέγουσα γλωσσική διαμάχη ή το αίτημα της ελληνικότητας και η σχέση της νεότερης Ελλάδας με τη Δύση. Σημαντικό μέρος των κριτικών του κειμένων αφιερώνεται στην μελέτη τόσο της παλαιότερης και σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνικής δημιουργίας, όσο και  της ευρωπαϊκής, από τον Δάντη μέχρι τον Έλιοτ και τον Κλωντέλ. Το κριτικό και δοκιμιακό έργο του Παπατσώνη συγκροτεί εντέλει έναν κόσμο όπου συνυπάρχουν αρμονικά η ευρωπαϊκή και η χριστιανική παράδοση. Η μελέτη του έργου αυτού θα φωτίσει και τα αισθητικά πρότυπα της ποίησής του. 
Ομιλητές: 
Γιάννης Δημητρακάκης, Επίκουρος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης: Η γαλλική ποίηση στο δοκιμιακό έργο του Τάκη Παπατσώνη.
Βασίλης Μακρυδήμας, Υποψήφιος Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων: Ο Καβάφης του Τάκη Παπατσώνη.
Βασίλης Βασιλειάδης, Ερευνητής, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας: Περπατώντας στους δρόμους της κριτικής με συντροφιά τον Τ.Κ. Παπατσώνη.
Βασίλης Λέτσιος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο: Tάκης Παπατσώνης και Edgar Allan Poe.
Συντονιστής: Σταύρος Ζουμπουλάκης, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. 

ΣΑΒΒΑΤΟ 28.4 Γιώργος Ιωάννου (1927-1985)
Το έργο του Γιώργου Ιωάννου είναι πολύπτυχο, αλλά με βαθιά εσωτερική ενότητα: ποίηση, πεζογραφία, χρονικό, μετάφραση αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, έκδοση δημοτικών τραγουδιών και άλλων έργων του λαϊκού πολιτισμού, έκδοση περιοδικών. Βιωματικότητα, εξομολογητκή διάθεση, ερωτισμός, Θεσσαλονίκη, είναι τα πρίσματα υπό τα οποία έχει μελετηθεί το έργο του ως τώρα. Αξίζει να δοκιμαστούν και άλλα. Προτείνουμε λοιπόν μια συζήτηση ορισμένων όψεων του έργου του Ιωάννου, ως απλό ερέθισμα για να τον ξαναδιαβάσουμε.
Ομιλητές: 
Σοφία Ιακωβίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία (Τ.Ε.Ε.Π.Η), Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης: Οδηγός πλοήγησης στο έργο του Γ. Ιωάννου.
Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Φιλόλογος: Ο Γιώργος Ιωάννου και το περιοδικό Ελεύθερη Γενιά.
Άρης Δρουκόπουλος, Φιλόλογος, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης: Η επίδραση του Γιώργου Ιωάννου σε νεότερους συγγραφείς.
Σταύρος Ζουμπουλάκης, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος: Για τα κατηχητικά, λόγος τρυφερός και πάνυ ωφέλιμος.
Συντονιστής: Διονύσης Καψάλης, μέλος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.



ΠΕΜΠΤΗ 10.5  Γιώργης Παυλόπουλος (1924-2008): Δέκα χρόνια από τον θάνατό του 
Η ανοιχτή πόρτα της ποίησης του Παυλόπουλου οδηγεί σε ένα Σπίτι μικρό αλλά στέρεο. Κριτικό ή δοκιμιακό έργο ο Παυλόπουλος ουσιαστικά δεν έχει. Μόνη συμπληρωματική πτυχή του ποιητικού έργου του είναι η επιστολογραφία του. Λίγα λόγια λοιπόν και μετρημένα -η έκφραση με τη θετική αξιολογική χροιά που έχει στον καθημερινό λόγο. Η πρόσφατη συγκεντρωτική έκδοση των Ποιημάτων του (Κίχλη, 2017) μας δίνει την αφορμή να τον επαναπροσεγγίσουμε πιο σφαιρικά.
Ομιλητές: 
Αγγελάτος Δημήτρης, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας, Τμήμα Φιλολογίας ΕΚΠΑ: «Ξυπνώντας μέσα σ' αυτό το φως / μαύρο σαν ένα μελίσσι / που μου έτρωγε τα μάτια»: Η δραματική λυρική ποίηση του Γιώργη Παυλόπουλου.
Ξούριας Γιάννης, Επίκουρος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας ΕΚΠΑ: «… κι οι νεκροί σ’ ένα ποίημα». Μορφές, φωνές και μνήμες νεκρών στην ποίηση του Γιώργη Παυλόπουλου.
Κουτσουρέλης Κώστας, Ποιητής: Ο λύκος, το φίδι και τα πουλιά. Γύρω στον κόσμο του Γιώργη Παυλόπουλου.
Ζήρας Αλέξης, Κριτικός Λογοτεχνίας: Κλειδιά και αντικλείδια του Γιώργη Παυλόπουλου. Το ποίημα ως τραυματική και ιαματική συναίρεση της ύπαρξης.
Συντονιστής: Φίλιππος Τσιμπόγλου, Γενικός Διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.
 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 25.5  Η Κόλαση και ο Παράδεισος στο έργο του Διονυσίου Σολωμού 
Στο έργο του Διονυσίου Σολωμού, η Κόλαση και ο Παράδεισος αποτελούν μόνιμα θεματικά στοιχεία. Από τα πρώτα σχεδιάσματα του Ποιητή, μέχρι τις ώριμες συνθέσεις του, η Κόλαση δεν είναι μόνο αποτέλεσμα εξωτερικών παραγόντων, αλλά συχνά ξεκινά από τις σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης ψυχής. Παρόλο όμως που τα στοιχεία του κακού πληθαίνουν μέσα μας και γύρω μας υπάρχει πάντα η ελπίδα ότι η αγάπη και η καλοσύνη μπορούν να μεταμορφώσουν τον κόσμο. Έτσι, μπορεί η Κόλαση να «βρυχίζει», όμως ο «Ουρανός προσκαλεί» πάντα τον άνθρωπο για μια ζωή που είναι «φως που πατεί χαρούμενο τον Άδη και τον Χάρο». 
Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας.
Ομιλητές:  
Γιώργος Κεχαγιόγλου, Ομότιμος Καθηγητής, ΑΠΘ: «Ο Σολωμός με μεταφυσική»: Άδης, Καθαρτήριο, Κόλαση, Παράδεισος, πραγματώσεις και ερμηνείες.
Μιχάλης Πασχάλης, Ομότιμος Καθηγητής Κλασσικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης: Από το Καθαρτήριο στην Κόλαση: μια ανάγνωση του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν».
Δημήτρης Πολυχρονάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης: «Τριαντάφυλλα ‘ναι θεϊκά στην κόλαση πεσμένα»: Όψεις του παράδεισου και της κόλασης στο σολωμικό έργο.
Συντονιστής: Δημήτρης Κοσμόπουλος, Ποιητής.

 
Info
20 Απριλίου έως 25 Μαΐου 2018
Ώρα 19:30
Είσοδος ελεύθερη
Πύργος Βιβλίων (ισόγειο)
Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος